
مقدمه
سیاه شدگی سر استخوان ران
سیاه شدگی سر استخوان ران (Femoral Head Avascular Necrosis) به دلیل مرگ سلولیِ ساختارهای استخوانی در طی قطع جریان خون میباشد ; سپس ساختار های استخوانی دچار کلاپس و متلاشی شدن میگردند و باعث ایجاد درد , عدم کارکرد مفصل , و تخریب تدریجی مفصل میگردد.
در تصویر سمت راست هم نمای طبیعی از سر استخوان ران را مشاهده میکنید.
نکروز آواسکولار (AVN) که با عنوان سیاه شدگی استخوان شناخته میشود , به طور معمول قسمت اپیفیزِ استخوان (انتهای استخوان بلند) را درگیر میکند , مانند سر استخوان ران و سر استخوان بازو و کوندیل استخوان ران , اما استخوان های کوچک نیز میتوانند درگیر شوند.
به صورت بالینی , AVN بیشتر هیپ را درگیر میکند و بیشتر اطلاعات موجود در مورد سیر طبیعی بیماری AVN , آسیب شناسی ، پاتوژنز و درمان AVN مربوط به نکروز سر. استخوان ران است.
AVN با موارد متعددی همراهی دارد. بیمارانی که کورتیکواستروئید دریافت میکنند و کسانی که پیوند عضو شده اند به طور ویژه ای در معرض خطر ابتلا به AVN هستند.
رادیوگرافی ساده بهترین روش تشخیصی تصویر برداری میباشد . MRI از حساسیت و ویژگیِ بسیار زیادی در میان روشهای تشخیصیِ تصویر برداریِ AVN برخوردار میباشد .
تشخیص زودهنگام و مداخله مناسب می تواند نیاز به تعویض مفصل را به تاخیر بیاندازد. با این حال، اکثر بیماران علائم بیماری را زمانی نشان میدهند که دیگر در مراحل ابتداییِ سیر بیماری قرار ندارند. بدون درمان، این روند تقریبا همیشه پیشرونده است، که طی ۵ سال منجر به تخریب مفصل می شود.
کورتیکواستروئید چیست؟
استروئید (کورتیزون یا کورتیکواستروئیدها) یا همان کورتون (نام قدیمی)، ترکیباتی هستند که بطور طبیعی در بدن، توسط غده فوق کلیوی (آدرنال) تحت عنوان هورمون کورتیزول ترشح می شوند که باعث کاهش التهاب، مهار نسبی ایمنی بدن، ترشح هیستامین، تقسیم سلولی و ساخت DNA می شود.
داروهای استروئیدی توسط انسان و مشابه با کورتیزون بدن تحت عنوان “کورتیکواستروئید” جهت استفاده های متعددی در علم پزشکی و درمان بیماری های مختلف ساخته می شوند. این داروها با استروئیدهای آنابولیک (ساخته شده از تستوسترون و هورمون رشد) که برای ورزشکاران بکار برده می شود کاملا متفاوت هستند.
داروهای استروئیدی بشکل های مختلف (خوراکی، تزریقی، شیاف، قطره، اسپری و پماد) بسته به نوع و شدت بیماری، قابل تجویز هستند. داروهای شایع که اکثر مردم با آنها آشنایی دارند شامل بتامتازون، دگزامتازون، هیدروکورتیزون، پردنیزولون و … می باشند. این داروها مثل بقیه داروها و حتی مواد غذایی دارای عوارضی هستند که در صورت استفاده صحیح می توان آنها را به حداقل رساند.
کورتیکواستروئید چه نقشی در سیاه شدگی سر استخوان ران دارد ؟
کورتیکواستروئید ها شایع ترین عامل غیر تروماتیک(غیر ضربه ای) نکروز آواسکولار استخوان هستند که حدود ۱۰ درصد تعویض مفصل های سالانه در ایالات متحده آمریکا را شامل میشود.
شواهد بر اهمیت نسبی دوز حداکثری ، دوز روزانه و دوز تجمعی, متضاد هستند و به احتمال زیاد هر سه این موارد به عنوان دوز بالایی از تجویز کورتیکواستروئید هستند و در AVN نقش دارند. (هم دوز حداکثری , هم روزانه و هم دوز تجمعی در ایجاد AVN نقش دارند).
اتیولوژیِ(سبب شناسی) تاثیرِ کورتیکواستروئید بر روی سیاه شدگی استخوان ممکن است چند عاملی با تأثیر فزاینده ی کورتیکواستروئیدها بر روی پدیده های ژنتیکی یا پاتولوژیکِ قبل از در معرض قرار گیری با کورتیکو استروئید ها باشد.(منظور این است که استفاده از کورتیکو استروئیدها با تشدید عواملی مانند زمینه ی ژنتیکی فرد و بیماری زمینه ای که به دلیل وجود آن , بیمار کورتون مصرف میکند سبب ایجاد سیاه شدگی استخوان میشود).
مصونیت مفصل از این بیماری به تشخیص زودهنگام و درمانِ قبل از ترابکولهای زیر استخوانی بستگی دارد.
مداخله زودهنگام بستگی به شناسایی بیماران در معرض خطر و کم کردن میزان خطرشان با درک بالینی و پاتوفیزیولوژیکِ مرتبط با خطرشان دارد.
داده های این مقاله و دیگر مقالات نشان می دهد که غربالگری به وسیله ی MRI از جمعیت های در معرض خطر , تشخیص AVN در یک مرحله قبل از شکستگی و زمانی که حفظ مفصل امکان پذیر است را مقدور میسازد.